Historie Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep aangaande 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 de Acte aangaande Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werden onderverdeeld in acht departementen betreffende zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement betreffende Texel
dit departement over de Amstel
het departement aangaande de Delf
Ernaast lagen tevens dit departement betreffende een Schelde en Maas en dit departement over de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed de nieuwe rangschikking ook niet en na de instelling in 1801 van het Bataafs Gemenebest werden dit departement Holland ingesteld volgens de oude gewestelijke grenzen van Holland. In 1806 werd het Bataafs Gemenebest verwisselen via dit Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Nadat in 1811 het Koninkrijk Holland bij dit Franse Keizerrijk werd gevoegd, werd Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden over een Maas.
Nadat de Fransen einde 1813 uit Holland gevlucht waren, was een indeling aanvankelijk ongewijzigd. Met de Grondwet over 29 maart 1814 werden de departementen vernieuwen via provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden betreffende de Maas werden verenigd in de provincie Holland. Via minister Over Maanen werden in een grondwetcommissie nog de naam Holland en West-Friesland voorgesteld "om aan het verlangen met achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", maar dit werden via een rest van een commissie verworpen.[2]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug van Friesland tot Holland, doch een deel aangaande Hollands Brabant bleef voor Noord-Brabant en in 1815 werd ook het laatste Hollands Brabant, nederland met Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om de dominantie te reduceren werd Holland voor de grondwetsherziening van 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzaak hiertoe werd in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold het immers in sterke mate vanwege Amsterdam, dat in 1838 dit provinciaal gerechtshof aan zichzelf voorbij zag gaan ten gunste van Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende staat aangaande Amsterdam en drong men met op de genezing aangaande de verdeling zoals die was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier vanwege 1795. Hier werden echter ook niet aan tegemoetgekomen. Na de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd deze voor Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 dit grootste deel betreffende de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit aangaande Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake met een samenvoeging over een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden overduidelijk dat die organiseren van een baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met het Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en een deel over Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, een Waddenzee en het IJsselmeer. In het zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten door medicament van een Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in dit noorden door medicament over de Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
De provincie kan waarom niet meer weten worden onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en ons zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en in vroegere tijden het IJ) wanneer grens fungeert.
Ten zuiden van het Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden betreffende Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer met de luchthaven Schiphol en tegelijk dit Gooi, alsmede een dichtbevolkt gebied, maar betreffende een landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en ook niet volkomen vlak).
Ten noorden met het Noordzeekanaal bevinden zich de Zaanstreek en overige, kleinere, segmenten en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij de stad Alkmaar. Daar bevinden zich in dit deel met een provincie ook landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in dit noorden de Kop aangaande Noord-Holland betreffende dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
Een westkust over een provincie is grotendeels via duinen beschermd. Hier liggen welbekende badplaatsen zodra Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond met Zee en Bergen. Waar de duinen via de Noordzee waren verzwolgen, werd de Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De streek tussen Haarlem, Velsen (met allebei de zijden betreffende dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel Klik over Kennemerland vormt de IJmond, met de Hoogovens en overige industrie: het kan zijn dit westelijk gebied aangaande het Noordzeekanaal, betreffende indien middelpunt een haven en sluizen over IJmuiden. Ten noorden aangaande Kennemerland ligt een antieke marktplaats Schagen en op een noordpunt over dit schiereiland de marinehaven Den Helder, tegelijk veerhaven vanwege Klik Texel.
Met een oostkust liggen historische steden indien Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en tevens dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn dit IJ (heb je ons zeearm) en dit Noordzeekanaal betreffende de daarin, al dan ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken verscheidene dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams een meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam ook in steden als Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is te horen, omdat hier veel Amsterdammers wonen. De meeste organische dialecten vindt men op het platteland. Op welke manier noordelijker men komt, op welke manier verdere dit lokale dialect met een standaardtaal afwijkt; in het bijzonder het Tessels en dit Wierings beschikken over ons enorm persoonlijk kijk hier karakter.
Precies wanneer in verschillende dialectgebieden kan zijn in Noord-Holland sprake over ons teruggang over een dialecten. Zeker bestaan enkele dialecten nog opvallend vitaal. Met name het Volendams wordt ter plaatse alsnog enorm doorgaans gesproken. Overige dialecten, bijvoorbeeld het Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Het IJ is vanouds een barrière en het blijkt ook uit de dialecten. Een dialecten ten noorden betreffende het IJ zijn de meeste afwijkende.
Tussen dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden met dit IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten van Zuid-Holland en geraken taalkundig ook dikwijls mits Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts een overgangspositie in, betreffende ook Noord- wanneer Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, die intern vrij divers zijn, blijven in de Utrechtse groep.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten aangaande vanouds geïsoleerde gemeenschappen ingeval Volendam, Egmond of de Waddeneilanden beschikken over een enorm persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten heel conservatief gebleven, waar vind meer ze zichzelf op andere punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom zeer scherp van een omliggende dialecten zijn kunnen afwijken.
De indeling met de dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en is aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in een taalwetenschap. Vaak kan zijn op een verwantschap met dit Fries gewezen: met name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over veel gluiperig betreffende het Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries bestaan geweest. Het Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit dit nooit zeker mogen vervangen, waardoor Friese vormen en constructies nog voortleven in de dialecten. Alhoewel deze theorie heel wat aanhang heeft, is ze door verschillende taalkundigen betreffende de hand gewezen en zullen de Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is ons overheids-NV, opgericht op 1 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland wanneer enige aandeelhouder. Een organisatie zorgt in opdracht aangaande een besturen over de recreatieschappen wegens de ontwikkeling, vatbaarheid, het beheer en verzorging betreffende zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan 2 omvangrijke nationale parken: het Nationaal Park Duinen van Texel (de gehele westzijde betreffende Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook over Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Daarnaast bestaan daar in Noord-Holland een tiental verschillende door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (aangaande Wijk met Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland alsnog vele overige vollere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland vanwege dit hoofdartikel over het onderwerp.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van dit jaar ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort